Vijf koffiebereidingen die je moet ontdekken in Vietnam

In de zomer van 2023 trok Kathleen Claes, SHEO van The JAVA Coffee Company, naar Vietnam. Benieuwd naar haar ervaringen?

Neem er een kop koffie bij en duik in haar reisverslag! 

Destination coffee

Kathleen: "Vietnam, het stond hoog op mijn bucketlist. Zelden had ik over een land zoveel positiefs gehoord: vriendelijke mensen, kleurrijke folklore, een overheerlijke keuken, uitgestrekte rijstvelden, oude tempels, … Maar ook koffie!

Ideaal dus om er het nuttige aan het aangename te koppelen."

"Dat Vietnam een echt koffieland is, daar kom je al snel achter. In ieder winkeltje, toeristisch of niet, liggen pakjes koffie uitgestald. Stevige Robusta overheerst, hoewel stilaan ook Arabica aan populariteit wint."

The real deal

"Mijn nieuwsgierigheid is meteen geprikkeld: wat doen de locals met zoveel koffie? Circuleren er hier unieke recepten? Gebruiken ze revolutionaire zetwijzen? En varieert dat allemaal tussen Zuid en Noord?

Eén ding is meteen duidelijk: voor the real thing moet je je hotel uit, de straat op.  Want voor een bakje oploskoffie kom je hier je bed niet uit."

Zuid-Vietnam: groezelige tenten en fancy bars

"Ho Chi Minh City, het vroegere Saigon en centrum van zuidelijk Vietnam, blijkt dol op koffie. Op iedere straathoek vind je er een koffiebar, gaande van wat groezelig tot very fancy."

1. Koffiebier

"Eén koffiebar trekt meteen mijn aandacht: strak, wit, rechtlijnig designinterieur, en een speciale naam: “Bosgaurus”, naar het grootste Aziatische wilde rund. Vraag me niet waarom.

Specialiteit: een cold brew koffie afgevuld in flesjes en … Koffiebier! Ik verwacht iets als Guinness, maar dit smaakt beter. Ik sla een praatje met een van de barista’s. Hij kent en koestert zijn producten. Eentje om te onthouden."

2. Koffie, whisky en … eieren?

"Tweede koffiekapelletje: “Egg Coffee 3T”, een straathoek verder. En ja, aan 'egg coffee' komt zeer zeker een rauw ei te pas, opgeklopt met wat suiker en whisky tot een smeuïg geheel. Ergens halverwege wordt er in het goedje een shot koffie verwerkt.

Mijn nieuwsgierigheid wint van de tegenzin en ik nip van mijn glas. Het neigt wat naar advocaat met een koffiesmaak en komt stevig binnen. Beetje too much als je 't mij vraagt, maar als traditionele Vietnamese koffiebereiding de moeite waard."

Centraal Vietnam: goddelijke ervaring

"Op naar centraal Vietnam, keizerstad Hué en omstreken.  Een regio die alom wordt geprezen op culinair gebied. Mijn verwachtingen zijn dan ook hoog gespannen.

Ook hier koffie alom. Waar begin ik? Gelukkig wijst mijn lokale gids me het walhalla: een loftachtig koffiehuis, weggemoffeld op de eerste verdieping van een oud pakhuis langs een volks streetfood-trottoir. Je zou er zo voorbij lopen.

Ik laat me door mijn gids, zelf een koffieadept, uitgebreid adviseren, te midden van heel wat jonge locals die een pittige koffie kunnen pruimen. Een tendens zoals we die ook bij ons meer en meer zien.

Maar ik dwaal af, en topervaring nummer één op koffiegebied komt eraan!"

3. Salted coffee 

"Ik krijg een solide glas voorgeschoteld. Onderaan zwart met een mooie dikke mousselaag erbovenop en wat ijs erdoorheen: salted coffee. Ik dacht aan een soort Latte Caramel, maar dit is een koffie met een stevige snuif zout.

Eerst even het schuim degusteren. Proeft zacht en wat ziltig. Dan goed roeren, volgens mijn gids.

Off we go: de eerste echte slok is goddelijk! Een bitterzoute smaak, maar perfect in balans … Nooit eerder heb ik zoiets geproefd. Dit moét ik thuis absoluut eens uitproberen."

Grens Noord-Zuid: koffie met een donker kantje

"Een eindje buiten Hué ligt de DMZ, de vroegere gedemilitariseerde zone die de grens vormde tussen Noord- en Zuid-Vietnam. Volg je die strook richting Laos, een zestigtal kilometer verderop, dan vind je de roemruchte Amerikaanse legerbasis Khé Sanh. Een oud C130 transportvliegtuig en enkele iconische Tour of Duty-helikopters zijn stille getuigen van de minder fraaie geschiedenis van dit land.

Bij de ingang van de War Memorial staat een koffiestalletje. De stapel pakjes die de naam van deze illustere plaats dragen – mooie marketing, me dunkt! - trekken mijn aandacht. Noem het gerust beroepsmisvorming. De verkoper vertelt dat de koffie zelf niet ver hiervandaan wordt verbouwd in de 'rode aarde'.

De roaster is familie van de verkoper. Of we er straks even langs kunnen? Natuurlijk!

Deze groene, heuvelachtige regio blijkt een kersvers koffiegebied vol mogelijkheden."

"Anderhalf uur later stap ik in het stadje koffiezaak Talu binnen, waar eigenares Hanh Nong me verwelkomt. Ik maak via mijn gids – no English! - duidelijk dat ik in dezelfde branche als de hare werk waardoor het ijs al snel gebroken is."
 

4. Thee van de koffiebes

"Samen met haar echtgenoot brandt ze hier de groene koffie die wat verderop wordt geteeld. Deze tijd van het jaar is er geen activiteit op de plantage, dus ze toont me haar opslagruimte, koffie en verpakkingen. Of ik wil proeven?

Een scala aan bereidingen passeert de revue: 

• filterkoffie met Vietnamese Arabica,

• thee, getrokken van het vruchtvlees van de koffiebes,

• pure Espresso gemaakt met een Italiaanse Simonelli Espressomachine."

Onverwachte soulmate

"Hoe langer ik met deze vriendelijke vrouw praat, hoe meer gelijkenissen er naar boven komen. Ze is heel fier op haar product en baat samen met haar familie haar zaak uit. Ze weet goed dat een traag brandproces cruciaal is om tot een kwalitatieve koffie te komen. 

Innige omhelzingen en pasklare coördinaten worden bij het afscheid uitgewisseld. Ik vraag haar nog snel of ze me wat groene Vietnamese Arabica vacuüm kan trekken, en ook een kilootje koffiebonen die nog in de bessen zitten. Die wil ik binnenkort zelf in Rotselaar branden. Spannend, en vooral, zo authentiek!"

Noord Vietnam: koffiebrij

5. Kopje koffiestroop

"We trekken naar het Noorden. In het landelijke Pu Luong, een idyllisch oord tussen de rijstterrassen zo'n 200 km buiten Hanoi, stop ik tijdens een fietstochtje bij een plaatselijk cafeetje. Hier kan ik – volgens de gids – een authentieke Vietnamese koffie scoren.

De zetwijze op zich laat het ergste vermoeden: de filter, een metalen vaatje, blijft permanent op een hoog glas staan, dat vooraf werd gevuld met een laagje gecondenseerde melk en een soort koffiestroop (op basis van 100% Robusta): mierzoet en vreselijk straf tegelijkertijd."

"Via de filter wordt kokend water toegevoegd, zoveel als je wil. En ijs, dat kan ook. Maar in geen enkele dosis of versie is het goedje te drinken. Deze gekarameliseerde, stroperige brij valt me instant zwaar op de maag.

Suiker eruit scheppen, verder aanlengen, het mag allemaal niet baten."

Excuus op zak

"Overall was Vietnam een boeiende en verrassende koffie-ervaring. Als hoogtepunt kies ik toch de ontmoeting mijn soulmate in Khé Sanh. Ik beloofde haar terug contact op te nemen en wie weet, zelfs wat koffie rechtstreeks aan te kopen. Wordt vervolgd, nadat de eerste stalen Java-gebrand en geproefd zijn!

Hoe dan ook, ik heb vanaf nu steeds een valabel excuus op zak om naar het prachtige Vietnam terug te keren!"